
Szcześliwy uczeń
Uczniowie ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi w szkole podstawowej
Część naszych uczniów – przyjmuje się, że to od 5 do 10% – to dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi.
Większość z nich otrzymuje, na wniosek rodzica, opinię z poradni psychologiczno-pedagogicznej (dla nas jest to poradnia w Nysie). Opinie te są różne, zależnie od potrzeb. Typowo zawierają wskazania dla szkoły, a także dla rodziców – dotyczące postępowania z dziećmi.
W szczególnych przypadkach dzieci otrzymują orzeczenie. Jest to dokument wyższej rangi, mający charakter decyzji administracyjnej.
Również w orzeczeniu znajdują się wskazania dla szkoły dotyczące organizacji nauki dziecka, a także zalecenia dla rodziców.
My, oczywiście, skupiamy się na funkcjonowaniu szkolnym. W ramach naszych – oczywiście ograniczonych – możliwości możemy również doradzać rodzicom, jak postępować w domu.
Pamiętajmy jednak o rozróżnieniu: dom to dom, a szkoła to szkoła.
Z mojej praktyki wynika, że dzieci potrafią w różnych sytuacjach społecznych zachowywać się odmiennie – inaczej w szkole, inaczej w domu, jeszcze inaczej na podwórku.
Dzieci w naszej szkole mają różne dysfunkcje, schorzenia i trudności. Tak naprawdę nie są to przypadki jednostkowe.
Kadra szkoły nie informuje powszechnie osób, które nie uczą bezpośrednio danego dziecka, o jego dysfunkcjach czy specjalnych potrzebach. Decydują o tym między innymi przepisy RODO.
W ramach orzeczenia część uczniów, zgodnie ze swoimi potrzebami oraz diagnozą poradni psychologiczno-pedagogicznej, otrzymuje zestaw dostosowań.
Dostosowania te są bardzo różne, a nauczyciel na lekcji decyduje, w jaki sposób je wdrożyć – zależnie od przedmiotu, liczebności klasy i sytuacji wychowawczej.
Częstymi formami dostosowania są:
- wydłużenie czasu na wykonanie pracy klasowej,
- zwolnienie z odpowiadania przy tablicy,
- możliwość pisania w innej formie (np. w osobnej sali lub z użyciem komputera).
Część naszych uczniów ma zdiagnozowany szereg problemów związanych z zespołem Aspergera lub autyzmem. Na co dzień mówimy o takich osobach, że są „w spektrum”.
Występuje tu podwójna sytuacja: diagnozowane jest zarówno nasilenie cech autystycznych, jak i – w niektórych przypadkach – niepełnosprawność intelektualna.
Nasilenie tych cech jest bardzo zróżnicowane i zależy od indywidualnych predyspozycji dziecka. Niektóre dzieci mogą mieć silne cechy spektrum, ale być sprawne intelektualnie. Inne mogą mieć niepełnosprawność intelektualną i jednocześnie pewne cechy spektrum.
Kombinacja tych dwóch aspektów bywa bardzo różna. Dlatego nauczyciele konsultują postępowanie wobec dzieci z poradnią psychologiczno-pedagogiczną.
Dysfunkcje związane ze spektrum autyzmu mogą być bardzo różnorodne i indywidualne. Najczęstsze z nich to:
- układanie różnych przedmiotów w określonej kolejności,
- trudności w kontaktach społecznych,
- sztywność myślenia,
- nieumiejętność stosowania skryptów społecznych i form grzecznościowych,
- brak wyczucia w wyrażaniu emocji, sądów i przemyśleń,
- trudność w rozpoznawaniu reakcji innych ludzi,
- nadwrażliwość na dźwięki, dotyk, faktury, zapachy i wiele innych bodźców.
Powyższe trudności sprawiają, że funkcjonowanie w grupie społecznej, jaką jest klasa i szkoła, bywa dla tych dzieci wyzwaniem i może prowadzić do napięć oraz niezrozumienia.
Kadra szkoły stale podnosi swoje kwalifikacje w tym zakresie, jednak indywidualność każdego dziecka – zarówno ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, jak i tych bez nich – powoduje, że niektóre sytuacje mogą być trudne do rozwiązania.
Nie zapominajmy, że uczniowie naszej szkoły pochodzą z różnych środowisk, mają zróżnicowany status materialny, różne kompetencje intelektualne, historie oraz schorzenia.
Zapewne wśród nich znajdują się także dzieci niezdiagnozowane lub posiadające diagnozy, o których szkoła po prostu nie została poinformowana.
W ramach możliwości szkoły nauczyciele, wychowawcy, pedagodzy oraz dyrekcja rozwiązują sytuacje problemowe.
Nie możemy jednak zapominać, że problemy są naturalną częścią życia każdej społeczności i każdego człowieka.
Zasady obowiązujące w naszej szkole są zgodne z prawem oświatowym – co wielokrotnie potwierdzały kontrole oraz nadzór pedagogiczny, zarówno ze strony dyrekcji, jak i kuratorium.
Pedagog specjalny ZSP Skoroszyce
Materiał wideo